استهلاک در حسابداری (کاهش ارزش داراییهای ثابت)

حسابداری استهلاک

تعریف حسابداری از استهلاک چیست؟

سرشکن کردن و تخصیص دادن بهای تمام شده دارایی ثابت را به طریقی معقول و منظم به دوره های استفاده از آن را استهلاک گویند.

بهای تمام شده معمولا در طول مدت استفاده از دارایی ، ثابت می ماند، بطوریکه در پایان عمر مفید دارایی، مجموع اقلام استهلاک دوره های استفاده از آن برابر می شود با بهای اولیه منهای ارزشی که برای دارایی اسقاط در نظر گرفته شده است.

حسابداری استهلاک چگونه است؟

با توجه به نکات فوق حسابداری استهلاک به روشی گفته می شود که بر اساس آن بهای تمام شده دارایی ثابت منهای ارزش اسقاط ان، بر مدتی که عمر مفید آن برآورد می شود به طریقی معقول و منظم سرشکن شود.

(بنابراین هدف استهلاک، سرشکن کردن بهای تمام شده است و نه تعیین ارزش دارایی)

به تدریج که از عمر مفید اقتصادی دارایی کاسته می گردد، استهلاک آن منظما به صورت هزینه به عملیات واحد اقتصادی تخصیص می یابد.

در صورت سود و زیان استهلاک بر اساس ماهیت و مورد استفاده از مال به یکی از سه عنوان هزینه فروش، هزینه اداری و یا هزینه ساخت کالای فروش رفته ارائه می شود.

در واقع استهلاک از دو طریق بر صورت سود و زیان اثر می گذارد.

1.مستقیما به بدهکار حساب هزینه منظور و سبب افزایش آن میشود. (مانند هزینه استهلاک خودروهایی که مورد استفاده دایره فروش کالا قرار می گیرد) و طبعا به شکل هزینه فروش انعکاس پیدا می کند.

2.دیگر استهلاک استهلاک ماشین آلات کارخانه که بصورت قسمتی از بهای تمام شده کالا ثبت و پس از فروش کالا به بدهکار حساب بهای تمام شده کالای فروش رفته انتقال می یابد.(مانند استهلاک ماشین آلات تولیدی)

هزینه استهلاک به عنوان با اهمیت ترین هزینه مرتبط با اموال ، ماشین آلات  و تجهیزات تلقی می گردد.استهلاک محاسبه شده در هر دوره به حسابی با عنوان استهلاک انباشته منظور می گردد. این حساب ، حسابی کاهنده است و در سمت راست ترازنامه به عنوان کاهنده بهای تمام شده دارایی نمایش داده می شود. تفاوت بهای تمام شده و استهلاک انباشته دارایی برابر است با ارزش دفتری دارایی.

استهلاک از نظر قانون مالیات مستقیم

بر اساس قانون مالیاتهای مستقیم دارایی ثابت بر اثر استفاده یا گذشت زمان قابل استهلاک است. در این قانون ماخذ استهلاک قیمت تمام شده دارایی می باشد و استهلاک از تاریخی محاسبه می شود که دارایی قابل استهلاک آماده برای بهره برداری در اختیار موسسه قرار می گیرد. در صورتیکه دارایی قابل استهلاک در خلال ماه در اختیار موسسه قرار گیرد ماه مزبور در محاسبه منظور نخواهد شد. در مورد کارخانه ها دوره بهره برداری آزمایشی جزو بهره برداری محسوب نمی گردد.

بر اساس ماده 150 قانون مالیاتهای مستقیم محاسبه استهلاک به دو روش نزولی و مستقیم پذیرفته شده است. در تبصره 1 این ماده هزینه مربوط به تغییر یا  تعمیرات اساسی دارایی ، جزو قیمت تمام شده دارایی محسوب می شود.تبصره 2 همین ماده بیان می کند که موسسات می توانند هزینه های نرم افزاری خود را از 3 سال تا حد اکثر 5 ساله مستهلک کنند.

نکته : هر کجا که میان قانون مالیاتهای مستقیم و استانداردهای حسابداری تناقض وجود داشته باشد ، معیار و ملاک جهت انجام عملیات حسابداری قانون مالیاتهای مستقیم می باشد.

استهلاک از نظر استاندارد های حسابداری ایران استاندارد شماره 11

در استانداردهای ایران دارایی ثابت به موازات کسب منافع  مستهلک می گردد. همچنین نابابی ، فرسودگی و خرابی نیز از علل استهلاک دارایی می باشد. به صورت کلی علل استهلاک از دید استاندارد 11 عبارت است از    استفاده مورد انتظار واحد تجاری از دارایی

    فرسودگی و خرابی

    نابابی فنی ناشی از پیشرفت تکنولوژی

    محدودیتهای زمانی از قبیل تاریخ انقضا

منبع :acctavacolian.blogfa.com